Yorum Yap
Voltaire’in başyapıtı kabul edilen Candide, saf ve iyi niyetli bir delikanlının başından geçenleri anlatır. Esas kahramanın yanı sıra, sürekli biçimde öyküye giriş çıkış yapan, çeşitli vesilelerle yolları kesişen ya da ayrılan diğer kahramanlar ve yan karakterlerle olay örgüsü karmaşıklaşır, hacim kazanır. Çünkü herkesin ayrı bir öyküsü vardır. Böylece Vestfalya’da tek başına başlayan macera, 7-8 kişilik bir grupla İstanbul’da nihayete erer.
Aslında Leibniz düşüncesine karşı yazılmış bu sarkastik ve felsefi öyküde Voltaire, sadece kendi yaşadığı dönemin tasvirini ve eleştirisini yapmakla kalmaz, evrensel bir düzlemde evrenselleşen anlatısıyla geleceğe seslenmeyi de başarır.
*Bir gün her şey daha iyi olacak, işte umudumuz, bug
Tükendi
Gelince Haber VerLeibniz felsefesinin yılmaz savunucusu Candide ve yol arkadaşları beş yıl sonra yeniden karşınızda. Voltaire’in bu ünlü başyapıtının Dorlion Yayınları tarafından gerçekleştirilen genişletilmiş ikinci baskısında eserin orijinal çizimleri de yer alıyor. Kitapta ayrıca yazara ait iki şiir de kendilerine yer buluyor. Bunlardan ilki olan Lizbon Felaketi Hakkındaki Şiir’de şöyle veryansın ediyor yazar:
“Ah, bedbaht ölümlüler! Ah acınacası yeryüzü!
Ah, korkunç yığınları ölümlülerin!
Faydasız acıları ebedi münakaşanın!
Yanılgı içindeki filozoflar bağırmaktasınız: Her şey iyi!”
Hemen arkasından gelen Tabiat Kanunu Hakkındaki Şiiri’nde ise Spinoza’nın ağzından konuşmaktan geri kalmıyor:
“Bu pişmanlıklar, bu bağrışları tabiatın,
Sadece alışkanlık ve yanılsamalardır,
Milletlere ilham ettiği ortak bir ihtiyacın.”
Oysa ki her şey o kadar basit ve o kadar kolay ki. Sırrını da saklamıyor aslında. Hatırlayın onca maceranın ardından huzuru İstanbul’da bulan Candide’e söylettiği son cümleyi Voltaire’in:
“Bahçemizi işlememiz gerek.”
