Çevre Psikolojisi

Mekânsal değişkenler insan davranışını nasıl etkiler? Mekânın insan psikolojisi üzerindeki etkileri nelerdir? Psikoloji açısından 60’lı yıllara kadar, davranışın içinde oluştuğu mekân, ya kontrol edilmesi gereken bir *ilgili, karıştırıcı değişken* ya da en iyi ihtimalle, insan davranışını nasıl etkilediği betimlenmeye çalışılan edilgen bir arka plan olarak ele alınmıştır. Kendi halinde hareketsiz bir fizik evren, bir renk, doku ve bütün bu dünyanın insana gönderdiği edilgen, fiziksel uyaranlar dahilinde anlaşılmaya çalışılmıştır.

Fakat 60’ların dünyasında kentleşme olgusunun hız kazanmasıyla ve modern kentsel yaşamın ortaya çıkardığı sorunların giderek yoğunlaşması, çeşitlenmesi ve daha görünür hale gelmesiyle birlikte, kentin fiziksel boyutlarına, kentsel mekanizmalara ve etkin bir değişken olarak mekâna disiplinlerarası bir ilgi oluşmuş ve bu ilgi sadece psikoloji alanında değil pek çok diğer disiplin açısından da mekânın taşıdığı anlamı değiştirmiştir.

Melek Göregenli bu çalışmasında çevre psikolojisinin sosyal psikolojinin bir alt dalı olmanın yanı sıra, kendi epistemolojisini kurarak bir alt dal olmanın çok ötesine geçtiğini gösteriyor. İnsanın ve mekânın dinamik ilişkisi, zamanın ve mekânın dinamik ilişkisinin kurulmasıyla, çevre psikolojisi geleneksel psikolojiye yönelik, gerek yöntemsel gerekse yapısal eleştirel yaklaşımların da doğmasına neden olmuştur. İnsanlar, içinde yaşadıkları çevreyi nasıl anlamlandırmaktadırlar?

Zihinlerinde mekânla ilgili ne tür bir tasarım oluşmaktadır? Çevresel alanlar hangi yanlarıyla algılanmakta ve belleğe kaydedilmektedir? Bu sorularla hareket eden çevre psikolojisi, alan çalışmaları ve niteliksel yöntemiyle edilgen mekânın dinamik bir değişken haline dönüşmesini sağlıyor. Çevre Psikolojisi – İnsan Mekân İlişkileri, mekânı ve mekânın insan üzerindeki etkisini sorgulayan herkesin başvuracağı temel bir kaynak.