Farabi ve Quıne`da Dil Anlam ve Doğruluk İlişkisi

Dil, anlam ve doğruluk hakkındaki farklı kuramları bilmek farklı felsefî gelenekleri ve sosyal kabulleri doğru bir şekilde anlamak için önem arz etmektedir. Çünkü bu üç konu ve onlar arasındaki ilişki, felsefenin ve bilimin her dönem gündeminde olan temel bir mesele olmuştur. Fârâbî (870-950) ve W. V. Quine (1908-2000) farklı dönemlerde ve kültürel geleneklerde yaşamış olsalar bile, ilgili konularda mukayeseye olanak sağlayan ilginç ve önemli kanaatlere sahiptirler. Bu yönüyle bu araştırma öncelikle, bütün disiplinlerle ilişkili olma bakımından dil konusuna yoğunlaşmakta, daha sonra ise dil, anlam ve doğruluk arasında bir münasebetin olup olmadığını sorgulamaktadır. Anlam başlığı altında incelenen hususlar bu araştırmanın en tartışmalı konularıdır. Çünkü Fârâbî ve Quine dil hakkında benzer kanaatlere sahip olsalar da, anlam konusunda bir hayli farklı bakış açılarına sahiptirler. Nitekim buradaki farklılık bilimsel ve felsefî teşebbüslerin metodolojik yapılarını belirleme bakımından anlam kuramlarının ne kadar önemli olduğunu açıkça ortaya koymaktadır. Fârâbî doğruluğu dil, anlam ve varlık arasındaki uygunluk ile izah etmekte ve araştırılan konuların çoğunda tam doğruluğa ulaşmanın mümkün olmadığını iddia etmektedir. Quine ise mantıkçı pozitivizm tarafından benimsenen anlamın doğruluk kuramına yönelik ciddi eleştiriler yöneltmekte ve doğru olan bir şeyin dilden veya anlamdan dolayı doğru olamayacağını iddia etmektedir. Aslında her iki filozofun anlam ile alakalı kanaatleri onların doğruluk ile alakalı kanaatlerini belirleyici bir görünüme sahiptir.