Hiç Uğruna Kargaşa

Fars Körfezi’nin ortalarında yer alan birçok küçük ada ve kayalıklar bu son zamanlara kadar denizcilerin yollarında birer engel, avcılar için birer sığınak ve kaçakçılar için birer saklanma yerleri olarak dikkat çekmiştir.

Lenge Limanı’na 50 km uzaklıktaki Tonb-i Bozorg: Büyük Tonb Adası yağmur mevsimlerinde bol yağmur aldığı, otlakları son derece verimli hayvancılık için alabildiğine elverişli olduğundan son derece öneme sahipti.

Ancak Tonb-i Kuçek: Küçük Tonb Adası’nın bu açıdan bile önemi yoktu. Lenge Limanı’na 67 km uzaklıktaki Ebû Musa Adası, daha büyük ve yaşam alanları açısından daha geniş ve rahat yaşanabilir bir ada olarak daha çok kırmızı toprağıyla değerli bilinir. Benim söz konusu ettiğim 20. yüzyılın ikinci yarısında yeni birtakım değerlendirmeler ortaya çıktı ve bu adalar artık yeni birtakım ekonomik ve stratejik önem kazanmaya başladılar.

Otuz küsur yıl öncesinde Birleşik Arap Emirlikleri adında bir devlet yoktu. Fars Körfezi’nin güney çevresinde kümelenmiş şeyh emirlikleri, İngiltere bayrağı altında yaşıyorlardı ve şeyhler adına Re’sü’l-Hayme, Şarice, Tonb ve Ebû Musa adalarını elinde tutan işte bu İngiltere idi. Bu durumda bu adaları kendi topraklarının birer parçası olarak gören İran tartışmasız olarak Londra’da İngiltere Dışişleri Bakanlığı nezdinde yetkililerle bu konuları müzakere etmek zorundaydı.