Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Uygulaması

Suçlulukla mücadelede hapis cezasına başvurmanın son çare (ultima ratio) olması gerektiği, bu bağlamda özellikle küçükler ve ilk defa suç işleyen veya ıslahı mümkün görülen kişileri hapsetmek yerine onlara bir şans daha vererek iyileştirmeye ve toplumla bütünleştirmeye çalışmak, kısacası erteleme (tecil) kurumu çağdaş ceza hukukunda insancıl bir seçenek olarak ortaya çıkmıştır. Gerçekten, faili belirli bir süreyle denetim (gözetim) altında tutarak bu dönem içinde göstereceği iyi hale bağlı olarak hakkında ceza muhakemesi yürütülmesini veya cezanın infazını erteleyip yeniden suça yönelmemesini sağlama düşüncesine dayanan erteleme kurumunun günümüz ceza siyasetinin vazgeçilmez bir parçası haline geldiği kuşkusuzdur.

Ceza muhakemesinin farklı aşamalarında başvurulan erteleme esasına dayanan hükmün ertelenmesi kurumunun karşılaştırmalı hukuk ve Türk Ceza Adalet Sistemi`ndeki amaçları, yeri, uygulanması ile sonuçlarının araştırılması bu çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Ceza Adalet Sistemimizdeki kısa geçmişine rağmen, 2008 yılında gerçekleşen kanun değişikliği sonrasında, hükmün açıklanmasının ertelenmesi kurumunun uygulama alanının oldukça genişlediği; 2012 yılında ceza mahkemelerinde karara bağlanan 4.442.282 dava dosyasından 697.662`sinde hükmün açıklanmasının ertelenmesi kararı verildiği dikkat çekicidir. Bu bağlamda, böylesine yaygın bir uygulama oranına sahip olmasına karşın, ülkemiz yönünden henüz çok genç denilebilecek olan ve bilimsel nitelikte sınırlı sayıda çalışmaya konu oluşturmuş bulunan hükmün ertelenmesi kurumunun tüm yönleriyle irdelenmesi ve tartışmaya açılmasının kurumun uygulanmasından beklenen yararın elde edilmesine katkı sağlayacağı inancı bu konuda çalışma yapılmasında temel etken olmuştur.

Çalışmamız, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, erteleme ve özelinde hükmün ertelenmesi kurumunun kavramsal, mantıksal ve tarihsel çerçevesi ortaya konulmuştur. İkinci bölümde ise, kurumsal çerçeve, hükmün açıklanmasının ertelenmesinin şartları, hükmün açıklanmasının ertelenmesi kararı ile sonuçları irdelenmiştir. Bu bağlamda, söz edilen kararın etkileri, denetimi, kuruma ilişkin normların zaman bakımından uygulanmasına da yer verilmiştir.