İslam Hukukuna Entelektüel Bakış

Fıkhı entelektüel bir şekilde kavrayan Wael B. Hallaq, İslam hukuku alanında çalışma yapanların görmezden gelemeyeceği önemli bir isimdir. Farklı zamanların, birbirine yakın ve bir o kadar farklı meselelerini gündeme getirerek onlarca metin kaleme almasının payı yüksek bunda. Fakihlerin metinleriyle kesintisiz bir diyalog sürdüren Hallaq, İslam hukuku üzerine yazan, İslam hukukunu zaman zaman İslam hukukuyla hiç alakası olmayacak bir şekilde gören oryantalistleri üreten kültürle de hesaplaşıyor.

Modernite çağında, hâkim/baskın düşünme biçimleri hakkında eleştirelliği önde tutan Wael B. Hallaq, “İslam Hukukuna Entelektüel Bakış” kitabında, fıkıh usulünün temel meselelerinden içtihat hakkında ileri sürülen görüşlere odaklanıyor. Sadece bu değil tabi, sosyal açıdan toplumun bir parçası olan fakihler üzerine yapılan analizler bir yanıyla alimlerin nereden geldiklerini, toplumla nasıl bağlantı kurduklarını da bilmeyi mümkün kılıyor. Ayrıca, tarihi gelişim süreci içinde müçtehitlerin varlığı, Sünni hukuk düşüncesinde ifta ve içtihat, farklı dönemlerdeki fakihler başta olmak üzere bölgesel ekollerle ferdi hukuk mezheplerinin nasıl anlaşılacağı, tanrının varlığı, reform, örf ve hukuki değişim üzerinde duruyor. Neyken ne olduğumuzu ve bugün karşı karşıya geldiğimiz durumu anlamamıza yardımcı olan çalışmalar ve eserler vardır. “İslam Hukukuna Entelektüel Bakış” bunlardandır. Zira içtihada dair tartışmalar hâlâ İslam hukuk teorisinin ayrılmaz bir parçasıdır.