İslam Öncesi Araplarda Nesi Sistemi ve İslam’da Takvim Nizamı

*Musa Carullah Bigiyef’in Eserleri* dizisinde neşre hazırladığımız elinizdeki kitap, Musa Carullah’ın İslam Öncesi Araplarda Nesî Sistemi ve İslam’da Takvim Nizamı adlı eserlerinden meydana gelmektedir.

Musa Carullah İslam Öncesi Araplarda Nesî Sistemi adlı eserinde, Câhiliye döneminde Arapların hac ibadetini istedikleri mevsimde yapabilmek amacıyla kamerî takvime müdahale ederek haram aylarının yerlerini değiştirmeleri anlamına gelen nesî sistemini ve bu sistemin Kur’ân-ı Kerîm tarafından yasaklanma sebeplerini anlatmaktadır.

Musa Carullah İslam’da Takvim Nizamı adlı eserinde ise, İslam’ın dini konuları ve ibadet vakitlerini tespit edebilmek için kameri, dünyevî faydaları temin edebilmek için de şemsî olmak üzere iki takvim sistemine sahip olduğunu söylemiştir. Carullah’a göre, İslam dini ibadet vakitlerini kamerî takvim yoluyla hakiki ölçüler üzerine bina etmiş, bunun için de hilalin kesin bir şekilde gözle görülmesini (rüyet) ya da ayın otuz güne tamamlanmasını tavsiye etmiştir. Musa Carullah hilalin görülmesiyle ilgili bu yolların, konuyla ilgili başka birtakım yol ve yöntemlerin önerilmesinin yasaklanması anlamına gelmediğini, bu çerçevede astronomik hesaba da itibar edilebileceğini, çünkü onunla da hilalin doğru bir şekilde tespitinin söz konusu olduğunu belirtmiştir.

Bizim bu eserleri neşretmekteki amacımız Musa Carullah’ın görüşlerinin leh veya aleyhinde bir tavır almak değil, onun eserlerini günümüz okuyucularının anlayabileceği bir dille yeniden yayımlayarak hayatını dini ve vatanı uğrunda feda etmiş bir ilim adamına karşı milletçe şükran borcumuzu ödemeye çalışmak ve gençlerimizin kendi millî kök ve kaynaklarıyla ilişkisini sağlamaya gayret etmektir. Bu arada şayet Musa Carullah’ın görüşleri günümüz İslam düşüncesi ve kültürü alanlarında yeni birtakım fikir ve yaklaşımların doğmasına vesile olursa, kendimizi bahtiyar sayarız.