Mahtumkulu Divan’ından Seçmeler

Türkiye’de ve Türk Dünyasında 2014 Yılı, Mahtumkulu Firaki’nin 290. Doğumunun Yılı olarak kutlandı. Bu cümleden olarak Mahtumkulu Firâki Divanı’nın ilk defa Dünya’da bulunmasını sağlaya Veli-Murat Ağa ile başlar. O, bir Türkmen köylüsüdür. Onun bir Karalök Devesi vardır. Ailesinin hayatta kalması için yegâne geçim kaynağı da bu devedir. O, bir Türkmen köylüsü elindeki bir kitap ile tesadüfen tanışır. O kitabı almak ister. Köylü bu kitap için çok para ister. Veli Ağa’da ise bu para yoktur. Ama Veli Ağa o kitabı alacaktır, çünkü kitap dünyada tek nüsha olan Mahtumkulu Divanı’dır. Sonuçta Veli Ağa, Karalök’ü verir, karşılığında Mahtumkulu Divanı’nı alır, günümüze kadar milli miras olarak korunmasını sağlar. Türkmen Aksakalı, Türkmen Yaşulusu Veli-Murat Ağa’ya Mahtumkulu için yaptığı bu fedakarlığından dolayı hepimiz şükran borçluyuz.
Mahtumkulu Divanı’nın, ilk defa Türkiye’ye getirilmesi Sayın Selahaddin Baysal tarafından sağlanmıştır. Divan’nın Türkiye Türçesin aktarımı da ilk defa rahmetli Yard. Doç. Dr. Himmet Biray’a tarafından yapılıp T.C. Kültür Bakanlığı tarafından basılmıştır.

2014 Yılı, Mahtumkulu Firaki’nin 290. Doğumunun Yılı kutlama programını bizzat Doç. Dr. Bedri Sarıyev ile birlikte kendi imkanlarımızla 2010 yılında ‘Mahtumkulu Büyük Projesi’ adıyla başladık ve halen de devam ediyoruz. Allah izin ve ömür verirse bu çalışmayı, Mahtumkulu’nun 300. Doğum Yılı olan 2024 yılına kadar da devam ettirmek istiyoruz.

Bilindiği gibi, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sayın GURBANGULU BERDİMUHAMEDOV’un 16.03.2012 tarih ve 12179 sayılı kararı ile Türkmenistan’ın Ankara Büyük Elçiliği nezdinde Mayıs 2013’te; ‘Türkiye’de Türkmen Milli Şairi Mahtumkulu Firâkî’yi bilimsel açıdan incelemek ve halka tanıtmak amacıyla bir merkez oluşturulmasına’ ve bu çalışmalar için de; Türkmenistan Temsilcisi, Prof. Dr. Annagurban Aşirov, Türkiye Temsilcisi de, Prof. Dr. Abdurrahman Güzel, Doç. Dr. Berdi Sarıyev ve Selahaddin Baysal olarak belirlenmiştir.

İşte bu belirlemeden sonra başkanlığımda Türkiye tarafı olarak altı kişilik bir ‘Mahtumkulu Firaki Bilim Kurulu’ oluşturduk. Çalışmalarımıza hız verdik. Ekibimiz, bütün dünyada Mahtumkulu’nun şu ana kadar el yazması ve yayımlanmış olan eserlerini Avrupa, Afrika, Afganistan, Azerbaycan, Irak, İran, Rusya, Özbekistan, Kazakistan, Kırgızistan ve Türkiye’de Kütüphane, Yayınevi ve özel kişilerde bulunan bütün nüshaları toplayıp kendi kütüphanemde bir ‘Mahtumkulu Külliyatı Kolleksiyonu’ oluşturduk. Daha sonra bu nüshaları ekip olarak inceledik, onlarda yapılan hataları veya gözden kaçmış olan eksiklikleri not aldık ve Türkiye Türkçesine Aktarım işine başladık. 2010 yılından buyana akşam demedik, sıcak veya soğuk demedik, geceleri de dâhil olmak üzere durmadan ekibimizle beraber çalıştık ve;
1. Türkmenistan Bilimler Akademisi Milli El Yazmaları Enstitüsü Başkanı Prof. Dr. Annagurban AŞIROV’un hazırladığı MAHTUMKULU’nun Bütün Eserleri 1.Cilt ve C. 2’yi Komisyonumuz ‘Türkiye Türkçesi’ne aktardı, Basımı da Türkmenistan Ankara Büyük Elçisı Doç. Dr. Ata Övezoviç Serdaraov’un yardımlarıyla TÜRKSOY tarafından basıldı.
2. Mahtumkulu Divanı, Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi ile karşılıklı olarak TİKA tarafından basıldı.
3. Mahtumkulu Anı Kitabı’ da yine TİKA tarafından basıldı.
4. Mahtumkulu Divanı, yalnız Türkiye Türkçesi olarak, Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti tarafından basıldı.
5. Berdi Sarıyev, Devlet Mehmed Azadi ve Oğlu Mahtumkulu Firaki de Eskişehir Türk Dünyası Kültür Başkenti tarafından basıldı.

Elinizdeki bu kitapta, Türkmenistan Cumhurbaşkanı Sayın Gurbangulı Berdimuhamedov’un Mahtumkulu Firaki Hakkında Söylediği Altın Sözleri; Mahtumkulu Firaki’nin, Hayatı Ve Edebî Kişiliği; Mahtumkulu Divanı’nın, ilk defa Türkiye’ye getirilmesini sağlayan Sayın Selahaddin Baysal’ın hizmetleri, Divanın Türkiye Türkçesine aktarımını da ilk defa rahmetli kardeşim Yard. Doç. Dr. Himmet Biray’ın yapması; Divan’ın T.C. Kültür Bakanlığı tarafından basılması; Bilim Kurulu Ve Mahtumkulu Firâkî ,Türk Dünyasında Oluşan "Mahtumkulu Ekolü"; Yerli Ve Yabanci Bilim Adamlarinin Mahtumkulu Hakkindaki Veciz Sözleri; Mahtumkulu Firaki’de GÖNÜL NAKIŞLARI; Mahtumkulu Fırâkî Divânı’ndan, dinî-tasavvufî konulu seçilen, ‘ Allah (C.C.) Hakkında Yazılan Hikmetler, Peygambere Övgü Konulu Hikmetler, Din Büyükleri Üzerine Yazılan Hikmetler, Dinî Kurallar Ve Yasaklarla İlgili Hikmetler, Yaradılış Ve Kıyametle İlgili Hikmetler, Manzum Dinî Hikâyeler..vb. üzerindeki metinler Türkmen Türkçesi-Türkiye Türkçesi ile verilmiştir.