Modern Japon Edebiyatının Doğuşu ve Shiga Naoya

Kapılarını yüzyıllarca dünyaya kapalı tutan Japonya’nın ticari ilişkiler yoluyla dışa açılması toplumun genelini, kültürünü ve dilini de etkiledi. Eşzamanlı yaşanan dil devrimi ve çeviri faaliyeti sayesinde Batı edebiyatıyla tanışan Japon yazarlar farklı akımların etkilerini eserlerinde yansıttılar.

Bu geçiş döneminde dünyaya gelen Shiga Naoya’nın öyküleri de yaşanan değişimin birer aynasıdır. Sade fakat eşsiz şiirsel anlatımı ve üstün gerçekçiliğiyle kısa zamanda ün kazanan Shiga, edebiyat çevrelerince “Japon dilinin ilahı” ve “Japon öykü sanatının piri” ilan edilmiştir. Öyküyü yürekte biriken korku, üzüntü, kızgınlık, pişmanlık gibi yoğun duygulardan çıkış olarak gören Shiga için yazmak, ruhsal arınma anlamına gelir. Parlak yeteneğine karşın Shiga’nın amacı öyküyü bir araç olarak kullanarak ruhsal olgunluğu tamamlamak, evrensel aydınlanmaya ulaşabilmekti. Belki de bu ayrıksılığı nedeniyle “Japon edebiyatının anavatanı” olarak anılır. 

Şimdiye kadar Türkçeye çevrilmemiş fakat Japonya’da son derece saygın bir isim olan Shiga Naoya’yı tanıtmak için öykülerinden bir derleme yapan Oğuz Baykara, hem yazarın yaşamı hem de onu inşa eden kültürel geçmiş ve modern Japon edebiyatının doğuşu hakkında doyurucu bir çalışmaya imza atıyor.

Yazar Hakkında:

Yrd. Doç. Dr. Oğuz Baykara, İstanbul Üniversitesi’nde iktisat okudu. Daha sonra Boğaziçi Üniversitesi’nde “Japonca ve Türkçe’nin Karşılaştırmalı Ses Yapısı” üzerine master tezini yazdı. Japon dili ve edebiyatı konusunda uzmanlaşmak için Japonya’ya gitti (1992) ve 1996’da Kyōrin Üniversitesi’nde eğitime başladı. 1998’de “Çeviri Sözlükler ve Sözlükbilim Sorunsalı” adlı ikinci master tezini hazırladı. Aynı okulda “İmparator Tayşō Dönemi Edebiyatı” yazarlarından Cun’içirō Tanizaki ve Ryūnosuke Akutagava üzerinde yoğunlaştığı doktora tezini 2004 yılında tamamladı. Halen Boğaziçi Üniversitesi, Fen Edebiyat Fakültesi Çeviribilim Bölümü’nde öğretim üyesidir. Basılı yayınları: Japonca’dan Türkçe’ye Yolculuk (2002); Kappa (Ryūnosuke Akutagava’dan çeviri, 2010); Raşōmon ve Diğer Öyküler (Ryūnosuke Akutagava’dan çeviri, 2010); Japon Kültürü (Masakazu Yamazaki’den çeviri, 2010); Kuzgun (Edgar Allan Poe’dan çeviri, 2011), Sazende Şunkin (Cun’içirō Tanizaki’den çeviri, 2011), Japon Edebiyatı Tarihi (Şū’içi Kato’dan çeviri, 2012), Japonlar ve Davranış Biçimleri (Takie Sugiyama Lebra’dan çeviri, 2013); Temel Japonca-Türkçe Sözlük (2002, 2014).