Müştereklerin Yönetimi

Kolektif Eylem Kurumlarının Evrimi

Pek çok birey tarafından ortak kullanılan doğal kaynakların yönetimi, politika analistlerinin giderek daha fazla ilgisini çeken bir konu. Bu kaynakların devlet kontrolü altında olmasını savunanlar da oldu, özelleştirilmesini savunanlar da... Ama ne devlet ne de piyasa ortak kaynak havuzu sorununun çözümünde net bir başarı sağlayabildi. Elinor Ostrom doğal kaynaklara uygulandığı kadarıyla politika analizinin temel önermelerini eleştirdikten sonra, ortak kaynak havuzu sorunlarının doyurucu bir şekilde çözüldüğü ya da çözülmediği koşulların keşfine yönelik benzersiz bir görgül veri yığını sağlıyor.

Dr. Ostrom önce önerilen devlet ya da piyasa çözümleri için temel ilke olarak en sık kullanılan üç modeli tanımlıyor. Ardından bu modellerin kuramsal ve görgül seçeneklerini ana hatlarıyla çizerek olası çözümlerin çeşitliliğini sergiliyor. Daha sonraki bölümlerde ise ortak kaynakları yönetmenin farklı yollarını -hem başarılı hem başarısız yollar- kurumsal analiz yöntemiyle inceliyor. “Ortak kaynaklar trajedisi” tezinin önermelerinin aksine, ortak havuz problemleri bazen devlet zorundan çok gönüllü örgütler tarafından çözülüyor. Otlak ya da ormanlardaki ortaklaşa (komünal) tasarruf, sulama ortaklaşmaları (komüniteler) ve diğer su hakları, balıkçılık bunun örnekleri arasında sayılıyor.

Müştereklerin Yönetimi, kurumları konu alan analitik yazına ve bizlerin insan iş birliğini anlamamıza büyük bir katkıda bulunuyor.