Osmanlı Dönemi Yahudilik Eleştirileri

Kur’an’ın inişiyle başlayan İslam dışı dinlere, özellikle de Yahudilik ve Hıristiyanlığa yönelik eleştiriler, dokuzuncu yüzyıldan itibaren konuları belirlenmiş bir literatür halini almıştır. Söz konusu dinlere yönelik reddiye yazımı, İslam dünyasının büyük kısmında günümüze kadar varlığını devam ettirmiştir. Dinsel çoğulculuk bağlamında kendisinden önceki Müslüman devletlerin varisi olan Osmanlı döneminde de, sayı bakımından nispeten az olmakla birlikte hem Yahudiler hem de Hıristiyanlara karşı bu tür metinler, Müslüman kökenli ya da mühtedi yazarlar tarafından kaleme alınmıştır. Bunlardan müstakil olarak Yahudilik karşıtı olanlar sayı bakımından çok az olduğu gibi önemli bir kısmı da 15. ve 16. yüzyıllarda yazılmıştır.

Elinizdeki kitap, bu iki yüzyılda Yahudi kökenli üç mühtedi (Abdülallâm, Abdüsselam el-Mühtedî, Yusuf b. Ebî Abdüddeyyân) ve bir Osmanlı aliminin (Taşköprizâde) reddiye metinlerini konu edinmektedir. Her bir metin yazıldıkları bağlam, yazılma gerekçeleri, yazarın kimliği ve metnin ona aidiyeti, içeriği, kendisinden önceki ve sonraki reddiye literatürüne katkıları bağlamında incelenmiş; Arapçalarının Türkçe çevirisine ve tahkikli neşirlerine, Türkçe olanların da tahkikli transliterasyonuna yer verilmiştir. Bunlar yapılırken aynı kişileri konu edinmiş batılı akademisyenlerin verilerinden yararlanıldığı gibi, ortaya koydukları ve yanlış olduğunu düşündüğümüz tespitleri de düzeltilmeye çalışılmıştır.