Roman ve Stereotip - Türk Romanından Örneklerle

Roman ve Stereotip: Türk Romanından Örneklerle adlı çalışma, romanın kurmaca dünyasında `stereotip` kavramını, kuramsal açıdan değerlendirme yolunda bir girişimdir. `Stereotip` kavramı, roman türü üzerinden tartışılmaktadır; ancak masal, öykü, tiyatro gibi diğer yazın türleri için de geçerli bir içerik sunulmaktadır.
Kitabın başlıca amacı `karakter`-`tip` ayrımını irdelemek; bilindik, yerleşik tanımlamaların ötesine geçip her iki kavramın gölgesinde kalan, ihmal edilen `stereotip`i olanca ağırlığıyla `karakter` ile `tip`in yanına -en az onlar kadar işlevsel bir yapıya büründürerek- yerleştirmek; hatta `stereotip`i, roman kişisi ile ilgili değerlendirmeler için yeni bir değerler dizisi (paradigma) oluştururken asıl belirleyici olarak konumlandırmaktır.
Kitabın temel tezi; roman kişisinin var oluş tarzı, yaratımı noktasında bir tasnif yapılacaksa ve bir ölçütler dizisi kullanılacaksa asıl belirleyici olarak `karakter`-`tip` şeklindeki ikili ayrım odaklı değerlendirmeler yerine roman kişisinin `stereotip` olup olmadığı yönündeki tartışmaları da içeren üçlü bir tasnifin ikame edilmesi gerektiğidir. Bu bağlamda çalışma, başta `stereotip` olmak üzere, `karakter`, `tip` ve `stereotip`in karşılaştırmalı bir biçimde tanımlandığı; sanatsal yaratıcılık, roman kişisinin insani gerçekliğe uygunluğu, sahihliği çerçevesinde yapılacak tartışmaların, tasnif denemelerinin ve değer-biçici nitelendirmelerin esas belirleyicisi olarak `stereotip`in kabul edildiği ve bu nedenle odağa alındığı kuramsal bir kitaptır. Başta `stereotip` olmak üzere `karakter`, `tip` ve `stereotip` kavramları; kuramsal boyutu en tipik bir biçimde örneklendirici Türk romanından örneklerle karşılaştırmalı bir biçimde izah edilmeye çalışılmaktadır.