Şemseddin Sami Küçük Kamus-ı Fransevi

Sözlükler milletlerin kültürel varlığını nesilden nesile aktaran kitaplardır. Türkçenin bilinen ilk sözlüğü Divanü Lügati’t- Türk adlı abide eserdir. O günden bugüne Türkçe’den Türkçe’ye ve Türkçe’den başka dillere manzum ve mensur birçok sözlük hazırlanmıştır. Türklerin İslam dinini kabulüyle beraber en çok sözlüğü hazırlanan yabancı diller Arapça ve Farsça olmuştur. Tanzimat Fermanı ilan edilip ülkemizin yönünü batıya çevirmesiyle beraber Arapça ve Farsça’nın etkisi zamanla azalmıştır. Bu dillerin yerini zamanla batı dilleri almıştır. Şemseddin Sami’nin “[büyük] Kamus-ı Fransevi” adlı eseri 4 kez basılmıştır. Birinci baskısı İstanbul’da, Mihran Matbaasında, hicri 1299 (miladi 1882) senesinde 4+1630+1 sayfa olarak basılmıştır. Eserin ikinci baskısı İstanbul’da, Mihran matbaasında, Hicri 1315 (miladi 1898) senesinde, 15+1920 sayfa olarak basılmıştır. Eser üçüncü kez “Resimli Kamûs-ı Fransevi” başlığı ile İstanbul’da, Mihran matbaasında, hicri 1318 (miladi 1901) senesinde, 16+2240 sayfa hâlinde ve resimli olarak basılmıştır. Eserin 4. baskısı, İstanbul’da,”Resimli Kamus-ı Fransevi” başlığıyla, Mihran Matbaasında, hicri 1322 (miladi 1905) senesinde, 1+14+2240 sayfa hâlinde ve resimli olarak basılmıştır. Bu eser akademisyen Şerif Eskin tarafından yayına hazırlanmış ve eserin A-G harflerini içeren birinci cildi 2017 yılında, eserin H-Z harfleri arasını içeren ikinci cildi 2018 yılında Türkiye Bilimler Akademisi tarafından yayınlanmıştır. Tarafımdan hazırlanan çalışma, Şemseddin Sami’nin “Küçük Kamus-ı Fransevi, Fransızca’dan Türkçe’ye Lügat, Petit Dictionnaire Français-Turc” adlı eseridir. “[Büyük] Kamus- Fransevi” ile “Küçük Kamus-ı Fransevi” adlı eserleri birbirine karıştırmamak gerekir. “Küçük Kamus-ı Fransevi” adlı eser 1886 senesinde İstanbul’da, Mihran matbaasında 8+651+5 sayfa olarak yayınlanmıştır. Eser üzerine tarafımdan tezli yüksek lisans çalışması yapılmış olup bu çalışmada metin Arap harflerinden Latin harflerine aktarılmıştır. Tezli yüksek lisans çalışmasında eserde trankripsiyon işaretleri kullanılmışsa da, bu yayının herkese hitap etmesi açısından burada transkripsiyon işaretleri kullanılmamıştır. Eserin araştırmacılara faydalı olması tek dileğimdir.