Tedbirat-ı İlahiyye: Siyaset ve Ahlak

Tedbîrât-ı İlâhiyye veya Siyaset ve Ahlâk, İbnü’l-Arabî’nin ahlâk teorisi hakkında yazdığı en anlaşılır ve takip edilebilir eserdir. Kitap Aristoteles’e ait sayılan siyaset kitabının tamamlanması gayesiyle yazılmıştır.

Kadim dünyada ahlâk üç alanda ele alınırdı: Birinci alanda ahlâk, az sayıdaki seçkinin yaşadığı şehrin yönetimi ve kurallarıydı. Buna şehir siyaseti denilirdi. Ahlâkın ikinci alanı ise ev kuralları, ev hukuku diyebileceğimiz tedbîr-i menzildir. Buradaki kurallar ile siyaset alanındaki kurallar birbirini ikmal eder, birbirine açılır. İbnü’l-Arabî’nin eseri ise bu iki alandan daha çok bireysel ahlâkı, nefsin terbiye edilmesini, nefsin varoluş amacını dikkate alarak o istikamette kemale erdirilmesini amaçlar. Bu da ahlâkın üçüncü kısmını teşkil eder. Fakat sûfîler için bu kısım, ahlâkın ve varoluşun amacıdır. Çünkü ahlâk, insanın varoluş amacına ulaşma yolunda zihinsel ve ahlâkî yönden terbiye edilmesi demektir. Bu sayede insan gerçek insan, bütün varlıkla ilişkili bir kevn-i câmi haline gelerek ‘evrensel’ insan olur.

Elinizdeki kitapta, İbnü’l-Arabî’nin insan ve ahlâk teorisi ile birlikte Ekrem Demirli’nin açıklama ve notları yer almaktadır. Tedbîrât-ı İlâhiyye, çağdaş düşüncede en çok tartışılan konulara uzak olmayan bir geçmişten bakmak isteyen okur için bir başvuru kitabıdır!