Tenkitli Neşir Kılavuzu Osmanlı Türkçesi Metinleri İçin

Tenkitli neşir (édition critique, edisyon kritik, tahkik) ameliyesi, elle yazılan (yazma) eserleri metin tenkidi sürecinden geçirerek müellifin elinden çıkmış olması muhtemel metne ulaşmayı hedefleyen, uzun bir tarihe sahip, meşakkatli, ilmî bir faaliyettir. Nüsha tespiti, nüsha mukayesesi, nüsha şeceresi oluşturma, nüshalar arasındaki farkların belirtilmesi, metin tenkidi, metin tamiri, dil içi çeviri ve notlandırma gibi aşamalardan oluşan tenkitli neşir çalışmasında “asıl metne ulaşma” ve “nüshalar arası ilişkileri belirleme” çabası, sürecin temelini oluşturur. Türkiye üniversitelerinde Osmanlı Türkçesi ile yazılmış metinlerin tenkitli neşrine yönelik yüzyılı aşkın süredir yapılan çalışmalar neticesinde bu sahada bir birikim oluşmuş bulunmakla birlikte söz konusu birikim derli toplu bir kitap formatında bir araya getirilebilmiş değildir. Hal böyle olunca farklı disiplinler ve mahfiller kendi bakış açılarına uygun, tutarlı bir sistem geliştirmeye çalışmış fakat herkesin ittifak edebileceği bir yöntem geliştirilememiştir. Önceleri Osmanlı Türkçesi metin neşri daha ziyade edebiyat ve tarih alanlarıyla sınırlı iken son yıllarda Osmanlı’nın dinî ve ilmî mirasına yönelik hemen her disiplinden akademisyenin artan ilgisi farklı disiplinlere ait metinlerin neşrini de gündeme taşımıştır. Bu yüzden Tenkitli Neşir Kılavuzu, Osmanlı Türkçesi ile yazılmış her türden metnin tenkitli olarak neşredilmesine kılavuzluk etmek amacıyla hazırlanmış olup yapılanması, bölümlenmesi ve teklifleri ile mevcut farklı uygulamaları birleştirecek şekilde telif edilmeye çalışılmıştır.