Türk İslam Edebiyatı

İlahiyat fakültelerinde haftada iki saat olan “Türk İslam Edebiyatı” dersi içerisinde eğitim-öğretim süresinin de el verdiği ölçüde bu bilgileri öğrencilere aktarabilmek için elinizdeki çalışmayı hazırlamış bulunmaktayız. Elinizdeki bu çalışma, bütün edebiyat konularını veya dinî muhtevalı tür ve şekilleri ele alma gibi bir iddiayı taşımamakta, sadece eğitim-öğretim müfredatı içerisinde öğrencilere elzem olduğu düşünülen bilgilerin aktarımını amaçlamaktadır.

Çalışmamız dört bölümden oluşmaktadır.

Birinci bölümde Türk edebiyatı hakkında önce kısa bilgiler verdik, ardından Türklerin İslam’a girdikten sonra ortaya koydukları ilk edebî ürünler hakkında bilgiler verdik. İlk edebî mahsuller olarak kabul edilen bu eserlerden örnekler vererek öğrencilerin eser muhtevaları hakkında bilgi sahibi olmalarını sağlamaya çalıştık.

İkinci bölümde, “Edebiyatımızda Şekiller” başlığı altında, gazel, kasîde, mesnevî, murabba, muhammes, tahmis ve terbi’ gibi edebî şekiller hakkındaki bilgileri, verdiğimiz örneklerle açıklamaya gayret ettik.

Üçüncü bölümde “Dinî Edebî Türler” başlığıyla, önce Cenab-ı Allah’la ilgili türleri (Tevhid, Münâcât, Esmâ-i Hüsnâ) ele alarak örnekleriyle inceledik. Daha sonra da Hz. Peygamberle ilgili türleri (Na’t, Siyer, Kırk Hadis, Mevlid, Hilye ve Mi’râc) anlatarak örneklendirdik.

Dördüncü bölümde ise Türk İslam edebiyatının önemli şahsiyetleri olarak kabul edilen Mevlânâ, Yunus Emre, Fuzûlî, Nâbî ve Şeyh Gâlib’in hayatı ve eserleri hakkında bilgiler verdik ve şiirlerinden örneklerle bu isimlerin duygu ve düşüncelerini, sanat ve edebiyat anlayışlarını göstermeye çalıştık. Çalışmanın sonuna öğrencilere örnek teşkil etmesi için iki adet gazel şerhi koyduk.