Z Raporu Dergisi Sayı: 55 - Aralık 2023

İŞ DÜNYASININ ZOR SINAVI: YÜKSEK FAİZ 
Ekonomi dergisi Z Raporu’nda bu ay “İş dünyasının zor sınavı: Yüksek faiz” başlıklı kapak dos-yasında, yeni ekonomi politikaları ile beraber parasal sıkılaşmanın iş yaşamı üzerindeki etkilerine odaklanılıyor. Önde gelen sektör temsilcilerinin görüşlerine de yer veren bu kapsamlı analizde, yeni dönemde faizlerdeki yükselişin ardından şirketlerin kredi kullanma konusundaki yaklaşım-ları değerlendiriliyor. 
Ticari kredi faizleri son 20 yılın en yüksek seviyesine geldi. Ekonomik durgunluğa girmeden de-zenflasyonu tesis etmeyi hedefleyen ekonomi yönetiminin öncelikli planı ise döviz getirici selektif projelere kredi vermek. Bu süreçte Eximbank aracılığıyla enflasyonun altında avantajlı kredi imkânları oluşturuluyor. Ancak yüksek faize rağmen özel bankalardan ticari kredi çekmek hala bü-yük bir sorun. Hatta bankaların topladığı mevduatın krediye dönüşüm oranı da gün geçtikçe azalı-yor. Başta teminat limitleri olmak üzere kredi kullandırmadaki prosedürler de bankalara yönelik başlıca şikâyetler arasında. Özel bankalardan kredi çekmekte zorlanan bazı şirketler ise işlerini çevi-rebilmek için yurt dışından finansman arayışına girmiş durumda. 
ÇİN NADİR ELEMENT SİLAHINI ÇEKTİ
ABD ve Çin arasında süregelen teknoloji savaşı, Çin’in nadir elementlerin ihracatını birbiri ardına kısıtlaması ile yeni bir safhaya geçti. Galyum ve germenyumdan sonra grafit ihracatını da kısıtlayan Çin’in bu hamlesi, çipten sonra bataryalar konusunda da kaynak milliyetçiliğinin başladığını göste-riyor.
AREDA PİAR’DAN YENİ ARAŞTIRMA: TÜRKİYE’DE KREDİ KARTI KULLANIM ALIŞKANLIKLARI
Areda Piar bu ay Z Raporu için kredi kartlarının kullanım alışkanlığıyla ilgili özel bir araştırma ger-çekleştirdi. Araştırmanın dikkat çekici sonuçlarını değerlendiren Doç. Dr. Özgür Bayram Soylu, kredi kartı için “önce özgürlük sonra esaret” başlığını kullandı.
PETROL AMBARGOSU 2.0: UZAK İHTİMAL 
İsrail’in Gazze’ye yönelik insanlık dışı müdahalesi sürerken, petrol üreticisi ülkelerin Batılı ittifaka yönelik petrol ambargosu ihtimali de dillendirilmeye başladı. Bu süreçte 1973 petrol krizine sıklıkla atıf yapılsa da aradan geçen 50 yılda Batı’nın petrol bağımlılığının azalması, OPEC’in ihracat yapı-sının değişmesi ve üretici ülkelerin ambargoya sıcak bakmaması gibi nedenlerle bu yaptırımın tek-rarlanması uzak bir ihtimal olarak duruyor.
TOGG DEĞİŞİMİN ÖNCÜSÜ OLDU
2023 yılında yerli otomobil TOGG’un piyasaya sürülmesi ve sürdürülebilir bir gelecek bilinci ile elektrikli otomobil satışlarının artması, otomobil satış sonrası ürünlerinde de hareketlenmeye sebep oldu. Elektrikli araca geçiş için 2 bin dolayında hareketli parçasının yerini 20 yeni hareketli parçanın aldığı tedarik sanayi, 2023 yılının ilk yarısında dolar bazında otomotiv satış sonrası sanayi ihraca-tında yüzde 10’a yakın bir artış gösterirken bu artışa sebep olarak ise TOGG’u gösterdi. Kısaca yerli otomobil TOGG, tedarik sanayinde de değişimin öncüsü oldu.
EKONOMİYİ DAHA İYİ OKUMAK İÇİN 
Z Raporu’nda bu ay fuarcılıkta yakalanan ivmeyi konu edinen ‘Türkiye fuarcılıkta da güvenli ülke’, e-ticaret hub’ı olma yolunda yapılması gereken aşamaları inceleyen ‘Türkiye e-ticaret hub’ı olabilir mi?’ ve Çin’in elektrikli otomobil piyasasındaki etkilerini analiz eden ‘Çin vites yükseltiyor’ dosya konularının yanı sıra ‘Bir Ülke’ köşesinde Tayvan değerlendirmesi yer alıyor. Ayrıca Prof. Dr. İbra-him Güran Yumuşak tarafından kaleme alınan ‘Ahlak, Ekonomi ve Boykot Ahlakı’ değerlendirme-si ve Levent Işık’ın ‘Petrol, ambargo ve dolar’ incelemesi de bu ay dergide okunması gereken konu başlıkları olarak göze çarpıyor.
Z RAPORU YAZARLARI EKONOMİK VE SİYASİ GELİŞMELERİ YORUMLUYOR
Z Raporu’nun yazar kadrosu da ekonomi gündemine dair görüşlerini Z Raporu okuyucuları için kaleme almayı sürdürüyor. Semra Karabaş, Ali Saydam, İbrahim Acar, Doç. Dr. Levent Yılmaz, Prof. Dr. Kadir Tuna, Dr. Mehmet Akif Soysal ve Prof. Dr. Metin Toprak gündemdeki son geliş-meleri değerlendirirken; Mustafa Özel, İz Bırakanlar köşesinde ‘Varoluşçu sanayi liderliği’ konusu-nu ele alıyor. Analist Cüneyt Paksoy da her ay olduğu gibi piyasadaki son gelişmeleri yorumluyor.