Z Raporu Dergisi Sayı: 59 - Nisan 2024

KÜRESEL TİCARETTE PAY SAVAŞI
Z Raporu Nisan sayısı, küresel ekonomide dengelerin değişmesi sonucu değişen tedarik zincirini ele alıyor. Tek bir tedarik zincirine bağlı kalmak istemeyen ülkeler nedeniyle lojistik başta olmak üzere farklı sektörlere yatırım yarışı hız kesmeden devam ederken, küresel ticarette pay savaşı kızışıyor.

Tedarik zincirinde gücünü perçinleyen Çin’e bağımlı kalmak istemeyen batılı ülkeler alternatif pa-zarlara yöneliyor. Bu nedenle, Doğu Avrupa, Brezilya, Kuzey Afrika gibi bölgelerde ülkelerin proje ve yatırım rekabetine girdikleri görülüyor. Büyük şirketler tek bir tedarik zincirine bağımlı kalmak istemiyor, alternatif oluşturmak istiyor. Bu nedenle, birçok devletin birçok yerde lojistik başta ol-mak üzere farklı sektörlere yatırım yarışına girdiği görülüyor.

YASED BAŞKANI ENGİN AKSOY: TÜRKİYE İÇİN 2024 VE SONRASINDA POTAN-SİYEL YÜKSEK
Türkiye’ye yönelik uluslararası doğrudan yatırımlar (UDY) 2023 yılını 10,6 milyar dolarla tamam-ladı. 2024’e ilişkin beklentiler ise oldukça yüksek. YASED Başkanı Engin Aksoy, önümüzdeki 6 ay içerisinde Türkiye’deki iş ve yatırım ortamında makroekonomik istikrar ve düzenleyici çerçevede iyileşmelerin yaşanması durumunda, uluslararası yatırımcıların 18,6 milyar dolar ilave yatırım potan-siyelleri olduğunu belirtiyor.

YETENEK AÇIĞI EKONOMİYİ TEHDİT EDİYOR
İşgücü piyasalarında yetenek açığı büyüyor. Manpowergroup’un 2024’ün Yetenek Açığı Raporu’na göre, küresel çapta işverenlerin yüzde 75’i, Türkiye’de ise yüzde 76’sı aradığı elemanı bulamıyor. Yetenek açığının giderek büyümesi şirketlerin verimliliğini de tehdit ediyor. İş dünyası ise çözümün eğitim sisteminde gizli olduğu görüşünde.

YENİ GÜÇ YARIŞI: NADİR TOPRAK ELEMENTİ
Dünya temiz enerji ve teknolojik gelişmelere odaklanan yeni bir ekonomik döneme girerken, nadir toprak elementlerine (NTE) ilişkin güçlü talep de devam ediyor. Teknolojik aletlerden ulaşıma, yeşil enerjiden savunma ve uzay sanayine kadar hayatımızın neredeyse her alanında karşımıza çıkan na-dir toprak elementleri, yeni düzenin de gücünü temsil ediyor. 

YAPAY ZEKÂ OYUNU BAŞTAN KURUYOR
Yapay zekâ, küresel ekonominin üretkenliğini ve potansiyelini yeniden kurmaya geliyor. Yapılan yatırımlar da bunu gösteriyor. Zira sektörden 2030’a kadar 1,85 trilyon dolarlık bir pazar büyüklüğü 15,7 trilyon dolarlık küresel katkı bekleniyor. Araştırmalara göre, stratejik yatırım olarak görülen yapay zeka ile 10 yıl içinde 100 yıllık şirketleri geride bırakabilecek yeni işletmeler veya start-uplar doğabilir. 

EKONOMİYİ DAHA İYİ OKUMAK İÇİN 
Z Raporu’nda bu ay ‘Küreselleşmeyi tehdit eden savaş’ başlığı altında Rusya Ukrayna Savaşı’nın ekonomik faturasını konu alan dosyanın yanı sıra ABD seçimleri öncesinin nabzını tutan ‘Trump’ın ürküten ayak sesleri’ dosyası da okuyucularla buluşuyor. Ayrıca istihdam piyasasında bazı alanlarda oluşan açıkların beraberinde ücret dengesizlikleri getirmesi ve bunun çözüm yolları da masaya yatı-rılıyor. Pazarlama Dünyası köşesinde Esad Sivri ‘Reklamın iyisi kötüsü olur mu?’ ve Levent Yıl-maz’ın ‘Merkez bankaları yılı’ başlıklı incelemesi de bu ay dergide okunması gereken diğer konu başlıkları olarak göze çarpıyor.

Z RAPORU YAZARLARI EKONOMİK VE SİYASİ GELİŞMELERİ YORUMLUYOR
Z Raporu’nun yazar kadrosu da ekonomi gündemine dair görüşlerini Z Raporu okuyucuları için kaleme almayı sürdürüyor. Semra Karabaş, Ali Saydam, İbrahim Acar, Prof. Dr. Kadir Tuna, Dr. Mehmet Akif Soysal ve Prof. Dr. Metin Toprak gündemdeki son gelişmeleri değerlendirirken; Mus-tafa Özel, İz Bırakanlar köşesinde ‘Ticarileşmeyen icatların edebiyatı’ başlıklı yazısı yer aldı. Ana-list Cüneyt Paksoy da her ay olduğu gibi piyasadaki son gelişmeleri yorumladı.