Z Raporu Dergisi Sayı: 64 Eylül 2024

Küresel Rekabetin Anahtarı ‘Ar-Ge’
Z Raporu Eylül ayında ‘Küresel Rekabetin Anahtarı Ar-Ge’ başlıklı kapak dosyasında detaylı Ar-ge raporu ile okuyucularının karşısına çıkıyor. Uzman isimlerin de görüşlerini aktardığı dosyada sürdü-rülebilir büyümenin anahtarı olan Ar-Ge konusunda Türkiye’nin hedefleri, politikaları, harcamaları ve projelerinin yanı sıra Türkiye’nin yüksek teknoloji üretimindeki konumu değerlendiriliyor. 

Küresel rekabetin en güçlü araçlarından biri olan Ar-Ge, sürdürülebilir büyümenin itici gücü olarak ekonomiyi dönüştürüyor. Türkiye, Ar-Ge harcamalarını GSYH’nin yüzde 1,32’sine çıkararak yüksek teknoloji üretiminde dünya sıralamasında hızla yükselirken, HIT-30 Programı ile 2030’a kadar 30 milyar dolarlık yatırım hedefiyle küresel inovasyon liderlerinden biri olmayı amaçlıyor.

TÜRKİYE ELEKTRİKLİ OTOMOBİL ÜSSÜ OLUYOR

Otomotiv endüstrisinde dünyanın en önemli üretim merkezlerinden biri olan Türkiye, elektrikli oto-mobilde de üretim üssü haline geliyor. Yerli otomobil TOGG ve batarya fabrikası Siro ile otomobil ve batarya üretiminde önemli bir merkez haline gelen Türkiye, yeni yatırımların da en önemli adreslerin-den biri oldu. Çinli otomobil devi BYD’nin Manisa’da hayata geçireceği 1 milyar dolar değerindeki otomobil ve batarya üretim tesisi, Türkiye’nin elektrikli otomobil pazarında küresel bir oyuncu olma yolunda hızla ilerlediğinin de en önemli göstergesi...

KÜRESEL PİYASALARDA CARRY TRADE DEPREMİ 

Zayıflayan ekonomiler ve merkez bankalarının kararları, piyasalarda 1987’deki “kara pazartesi”nin bir benzerine yol açtı. BOJ’un sürpriz faiz artırımı ABD’de resesyon fiyatlamalarıyla birleşince, tek günde kapatılan carry trade pozisyonları 500 milyar doları buldu. Japon borsası 37 yılın en sert düşü-şünü yaşarken Asya’dan başlayan dalga tüm dünyaya yayıldı. Uluslararası yatırım kuruluşlarının ra-porlarına göre ise carry trade’ler, krizin hemen ardından geri dönüyor. Üstelik Japon bireysel yatırım-cılar TL pozisyonlarını da yeniden güçlendiriyor. Ekonomistler, benzeri bir krizin olası risklerine dik-kati çekerken, Türkiye’de güçlü rezervler sayesinde önemli bir sorun beklenmiyor.

AB’NİN YAPAY ZEKÂ YASASI TÜRKİYE’Yİ NASIL ETKİLEYECEK? 
Avrupa Birliği tarafından hazırlanan ve geçtiğimiz ay yürürlüğe giren dünyanın ilk yapay zekâ düzen-lemesi şeffaflık, siber güvenlik ve telif hakları konusunda önemli düzenlemeler getiriyor. Türkiye’yi de etkilemesi muhtemel düzenlemenin olumlu yönlerine dikkat çeken uzmanlar, yasanın hızlı gelişen bu teknoloji karşısında sürekli olarak güncellenmesi gerektiğini de belirtiyor. 

ABD SON VİRAJDA: SATRANÇ TAHTASINDA KANLI OYUN
Tüm dünya ABD başkanlık seçimlerinden çıkacak sonucu merakla bekliyor. Geçen temmuz ayına kadar eski ABD başkanı ve Cumhuriyetçi Parti adayı Donald Trump ile mevcut başkan Joe Biden arasında geçmesi beklenen seçimde tüm planlar geçen bir ayda bozuldu. İlk önce Trump’a düzenle-nen suikast girişimi ibreyi Cumhuriyetçi aday lehine çevirirken, hemen sonra Demokrat Parti içinde gerçekleşen siyasi darbe ve Biden’ın adaylıkta yerine başkan yardımcısı Kamala Harris’e bırakması seçimde dengeleri yeniden kurmuşa benziyor. İki aday kozlarını 10 Eylül’de paylaşacak. 5 Kasım öncesi adeta satranç tahtasında kanlı bir oyun sergileniyor. AB

EKONOMİYİ DAHA İYİ OKUMAK İÇİN 
Z Raporu’nda bu ay mavi ekran problemi olarak da öne çıkan ‘Küresel Restart’ başlıklı dosya, Mic-rosoft’un işletim sistemindeki kesinti sonrasında yaşanılanlar dolayısıyla tek bir şirkete veya kaynağa bağımlı olmanın tehlikelerine dikkat çekiyor. Bir Ülke köşesinde ‘Birleşik Krallık’ ile ekonomik iliş-kiler incelenirken, Rusya’nın dondurulan varlıklarından elde edilen gelirlerin Ukrayna’ya yardımda kullanılmasının olası ekonomik ve siyasi etkileri değerlendiriliyor. Pazarlama Dünyası köşesinde Esad Sivri ‘Ne olacak bu fenomen iletişimi-II’ ve Levent Yılmaz’ın ‘Orta gelir tuzağı Ar-Ge ve sanayinin dönüşümü’ başlıklı incelemeleri de bu ay dergide okunması gereken diğer konu başlıkları olarak göze çarpıyor.

Z RAPORU YAZARLARI EKONOMİK VE SİYASİ GELİŞMELERİ YORUMLUYOR
Z Raporu’nun yazar kadrosu da ekonomi gündemine dair görüşlerini Z Raporu okuyucuları için ka-leme almayı sürdürüyor. Semra Karabaş, Ali Saydam, İbrahim Acar, Prof. Dr. Kadir Tuna, Dr. Meh-met Akif Soysal ve Prof. Dr. Metin Toprak gündemdeki son gelişmeleri değerlendirirken; Mustafa Özel, İz Bırakanlar köşesinde ‘İş insanlarına jeopolitik dersleri’ konusunu ele aldı. Analist Cüneyt Paksoy da her ay olduğu gibi piyasadaki son gelişmeleri yorumladı.